Gebr. - Ted van Lieshout

Maandag besloot je om aan een nieuwe week maar niet meer te beginnen. Je gaf het leven op. Of God stal het, de vuile Dief.

Die maandag overleed Luuks broer, die nog maar veertien jaar was. Het boek Gebr. speelt zich ongeveer een half jaar later af en draait het vooral om het verwerken van dat verlies, waarbij je leest hoe Luuk en zijn ouders omgaan met het gemis van Marius (bijnaam: Maus). Luuk is vooral op zoek naar de vraag of hij nog steeds een broer is.

'Wat mam toen zei, schoot me in het verkeerde keelgat, omdat ze een liniaal legde langs verdriet. 'Natuurlijk heb jij ook verdriet, maar ik heb meer verdriet dan jij, want ik ben vandaag m'n zoon verloren.'

'U bent nog steeds iemands moeder, maar ik ben niemands broer meer.'

Kun je nog wel iemands broer zijn als die iemand niet meer bestaat?

Luuks moeder wil Maus' spullen verbranden om het achter zich te kunnen laten, maar voor Luuk voelt dat juist alsof ze Maus wil uitwissen. Dat moet hij zien te voorkomen! Hij vindt Maus' dagboek en bedenkt een plan: als hij er zelf ook in schrijft, wordt het meer zijn dagboek dan dat van Maus, en zijn spullen mag zijn moeder niet verbranden.

Hij houdt het heel lang vol om alleen te schrijven en niet te lezen, maar uiteraard wordt Maus' dagboek ook gelezen. Zo lees je over zijn ziektebed. Dat is dan ook het enige aspect van het verhaal waaraan je kunt herkennen hoe oud dit boek al is (1996). Voor mijn gevoel is dat nog niet eens zo heel oud (jullie vinden waarschijnlijk van wel), maar toch denk ik dat we nu, 24 jaar later, al meer weten over Maus' ziekte. De periode waarin Marius ziek is, wordt namelijk gevormd door onzekerheid en verkeerde diagnoses. Waarin je totaal niet herkent dat het al zo oud is: de band van de broers en het gezin, de manier waarop ze rouwen en de geheimen die Luuk en Marius bij zich dragen. Die zijn ook voor de tieners van nu realistisch en herkenbaar omschreven.

Wat vooral leuk is aan het lezen en schrijven van het dagboek door Luuk, is dat de broers hierin steeds op elkaar reageren. Als lezer krijg je het gevoel dat ze met elkaar in gesprek zijn, maar dat is natuurlijk niet zo... Dit maakt het wel wat luchtiger, soms bijna grappig, terwijl het toch best zware onderwerpen zijn waarover dit boek gaat.

'Werd ik daarom steeds vaker gepest? Dan moest ik mijn geheim nog maar wat dieper wegstoppen en net doen of ik normáál was. Maar dat lukte niet. Ik kón het niet. Ik was zo ontzettend slecht in het doen of ik een gewone jongen was en juist zo goed in het zijn van mezelf, dat ik me behoorlijk mislukt voelde.'

Naast het rouwproces gaat dit boek over Luuks geheim. Terwijl hij zich verstopt en zich ervoor schaamt, blijkt tijdens het lezen van Maus' dagboek dat zijn broer hetzelfde geheim had! Hoewel ze het dus niet aan elkaar durfden te vertellen, durfde Maus wél zichzelf te zijn en accepteerde hij zichzelf. Luuk vindt het moeilijk om te lezen dat Maus hem dit blijkbaar niet toevertrouwde. Bovendien hadden ze hierin dus steun aan elkaar kunnen hebben... dat maakt het nogal lullig, maar tegelijkertijd helpt dit Luuk om niet alleen het gemis van zijn broer te verwerken, maar ook zichzelf te accepteren 💪🏼😊

Last but not least: de titel! Die is natuurlijk nogal interessant. Ik ken geen enkel ander boek waarvan de titel een afkorting is. De meest logische betekenis ervan is 'gebroeders'. Zojuist heb ik even gegoogeld en volgens de eerste 'hit' ís 'gebroeders' ook echt de betekenis ervan. Ik denk juist dat de schrijver heeft gekozen voor een afkorting zodat wij als lezer zelf kunnen bedenken wat het betekent. 'Gebroken' zou bijvoorbeeld ook best kunnen. Zonder je broer of zus kan het altijd nog voelen alsof er iets mist, maar toch heeft het een redelijk goede afloop en zou je ook kunnen zeggen dat hij dan weer 'heel' is. Wat vind jij? Is Luuk nog steeds gebroken aan het einde van het boek? Of heeft de afkorting volgens jou nog een andere betekenis? 

Gelezen: schooljaar 2012-2013 voor het studievak 'jeugdliteratuur' en de afgelopen zomer voor de tweede keer via de Vakantiebieb

Geschikt voor: 13+
Lid van de bibliotheek? Dan kun je het lezen via de app van de Online Bibliotheek. Tot je achttiende is lid zijn gratis!

Alvast beginnen? Dat kan hier ;)

Mag je dit boek lezen voor Nederlands? Ja, in klas 2 en 3

Leesniveau: 3